De toekomst van bankieren is intelligent – maar riskanter dan ooit
Banken staan op een kruispunt. Terwijl economische onzekerheid, technologische versnelling en digitale concurrentie elkaar in rap tempo opvolgen, blijkt uit nieuw onderzoek van Economist Impact – in samenwerking met data- en AI-specialist SAS – dat traditionele banken onder grote druk staan om te transformeren. Wie nu niet handelt, dreigt volgens de onderzoekers in een door AI gedreven toekomst irrelevantie tegemoet te gaan.
Het wereldwijde onderzoek 'Intelligent Banking: The Future Ahead' combineert inzichten van 1.700 senior executives uit zes continenten met diepte-interviews bij banken en fintechs. Het rapport biedt een kompas voor de sector in een tijdperk waarin digitale intelligentie de spelregels herschrijft.
Technologie: zegen én risico
Generatieve AI (GenAI) wordt massaal omarmd: 99% van de ondervraagde banken heeft er al toepassingen voor. Toch valt het financiële rendement vaak tegen; meer dan de helft van de respondenten zegt dat hun initiatieven nog weinig tot niets opleveren.
Daarbij brengt GenAI ook nieuwe dreigingen met zich mee. Criminelen gebruiken de technologie voor deepfakes en synthetische identiteiten, waarmee ze traditionele fraudedetectie omzeilen. Bijna 80% van de bankbestuurders verwacht dat cyberaanvallen, fraude en financiële criminaliteit grote operationele impact zullen hebben in de komende tien jaar.
“GenAI biedt enorme kansen op het gebied van klantbeleving en operationele efficiëntie,” legt Melanie Noronha van Economist Impact uit. “Maar die voordelen gaan gepaard met forse ethische, operationele en compliance-risico’s. Banken moeten elke innovatie afwegen met zorgvuldigheid.”
Risicomanagement opnieuw uitvinden
De huidige macro-economische context – met rentevolatiliteit, liquiditeitsstress en gefragmenteerde financiële systemen – dwingt banken om risicomanagement fundamenteel te herzien. AI speelt daarin een centrale rol, onder andere voor: real-time risicoanalyse en stresstests; modellen voor liquiditeitsrisico’s; en inzicht in compliance-uitdagingen door uiteenlopende regelgeving rond AI, data en cybersecurity
“Veerkracht is niet langer alleen bescherming – het is een motor voor groei,” stelt Noronha. “Adaptief risicobeheer moet verweven zijn met iedere laag van de digitale transformatie.”
Governance en regelgeving als innovatiemotor
Opvallend is dat 68% van de bankleiders regelgeving niet als hinderpaal, maar als kans ziet. Heldere kaders rond AI, blockchain en open banking versnellen de verantwoorde adoptie van technologieën, en versterken tegelijkertijd het vertrouwen van klanten.
Toonaangevende banken zoals Standard Chartered en DBS Bank ontwikkelen daarom specifieke AI-governance modellen, waarbij ethiek, transparantie en samenwerking centraal staan. Automatisering in risicorapportage en toezicht helpt om efficiëntie te verhogen zonder aan integriteit in te boeten.
Concurrentie en samenwerking in een nieuw speelveld
De concurrentie komt van alle kanten: digitale banken, fintechs, big tech en zelfs centrale banken (via digitale valuta). Banken reageren hierop met embedded finance en strategische allianties – vooral met fintechs en techbedrijven – om sneller te innoveren en nieuwe klantgroepen te bereiken.
Tegelijkertijd zijn er zorgen over datadeling en gezamenlijke verantwoordelijkheid. 43% van de executives noemt dit een belangrijk aandachtspunt. De oplossing ligt in gezamenlijke governance en geïntegreerde cybersecurity.
“Passiviteit is een groot risico,” waarschuwt Noronha. “Banken die er niet in slagen technologie, governance en talent te vertalen naar klantgerichte innovatie, zullen hun positie snel verliezen.”
Vijf imperatieven voor de bank van de toekomst
Het rapport sluit af met vijf strategische aanbevelingen om als bank toekomstbestendig te worden:
- Versterk data- en AI-governance om ethische innovatie en veerkracht te waarborgen.
- Bouw klantvertrouwen op via transparantie, dataprotectie en ethische AI.
- Versimpel compliance door automatisering en samenwerking tussen teams.
- Werk samen met fintechs en Big Tech om sneller te innoveren.
- Investeer in talent en infrastructuur om innovatie te versnellen.
“De toekomst wacht niet,” concludeert Alex Kwiatkowski van SAS. “Banken die nu kiezen voor doordachte, digitale innovatie maken zichzelf niet alleen veerkrachtiger – ze helpen het bankwezen als geheel opnieuw vorm te geven.”
Lees het volledige rapport hier.
